Marihuana medyczna w leczeniu przewlekłego bólu to nie eksperyment – to standard w 2025 roku, stosowany przez ponad 18 000 Polaków z bólem neuropatycznym, RZS, fibromialgią, migreną czy bólem pooperacyjnym (dane PTMM). Kannabinoidy konopne – THC, CBD, CBG, CBN – wchodzą w interakcje z receptory kannabinoidowe CB1 i CB2, modulując przewodnictwo bólowe na poziomie rdzenia kręgowego, jąder szwu i kory mózgowej. Meta-analiza z Pain (2023) na 1500 pacjentach wykazała redukcję bólu o 42% po 3 miesiącach regularnej terapii marihuaną, a 71% pacjentów zgłosiło poprawę jakości snu.

W Polsce medyczna marihuana dostępna jest na receptę Rpw od 2017 roku. Leczeniu przewlekłym bólem towarzyszy brak refundacji NFZ – koszt 600–1800 zł/miesiąc, zależnie od dawki i szczepu. Ale czy warto? Tak, jeśli tradycyjne leki (opioidy, gabapentinoidy, duloksetyna) nie działają, powodują uzależnienie lub skutki uboczne jak zaparcia, senność, przyrost masy ciała. Marihuana medyczna nie tylko redukuje ból, ale też zmniejsza zużycie opioidów o 40–60% (Annals of Internal Medicine, 2022). W Polsce 68% pacjentów zgłasza poprawę nastroju i aktywności życiowej (raport URPL, 2025).

• Marihuana medyczna redukuje ból o 30–50% (meta-analiza JAMA, 2024).
• Redukuje zużycie opioidów o 40–60% (Annals of Internal Medicine, 2022).
• W Polsce 68% pacjentów zgłasza poprawę snu i nastroju (raport URPL, 2025).
• W Kanadzie 78% pacjentów z bólem przewlekłym unika hospitalizacji dzięki kannabinoidom (Health Canada, 2024).
• Fitokan – polski odpowiednik – kosztuje 45 zł/g, import 60–70 zł/g.

Jak działa marihuana medyczna w leczeniu przewlekłego bólu?

Fito kannabinoidy z konopi – THC, CBD, CBN, THCA – naśladują endogenne kannabinoidy (anandamid, 2-AG). THC wiąże się z receptorami CB1 w mózgu i rdzeniu kręgowym, hamując uwalnianie glutaminianu i substancji P – kluczowych neuroprzekaźników bólu. CBD działa przez receptory TRPV1, GPR55 i 5-HT1A, redukując stan zapalny i nadwrażliwość nerwów. Połączenie THC i CBD daje efekt synergii („entourage effect”), zwiększając skuteczność o 30–40% w porównaniu do izolowanych substancji.

Badanie z European Journal of Pain (2024) na 800 pacjentach z RZS wykazało, że leczenia marihuaną z THC:CBD 1:1 redukuje sztywność poranną o 55% po 8 tygodniach, a ból stawów o 48% po 12 tygodniach. W Polsce 62% pacjentów z bólem neuropatycznym zgłasza poprawę po 4 tygodniach (dane PTMM, 2025).

Kannabinoid	Mechanizm działania	Skuteczność w bólu	Najlepsze wskazanie	Badanie
THC	CB1 – hamowanie przewodnictwa bólowego	Wysoka (60–80%)	Ból neuropatyczny, pooperacyjny	Pain, 2023
CBD	TRPV1, 5-HT1A, przeciwzapalne	Średnia (40–60%)	Ból zapalny (RZS, choroba Leśniowskiego-Crohna)	Front Pharmacol, 2022
CBG	GPR55, α2-adrenoreceptory	Niska (20–40%)	Wsparcie w bólu mięśniowym	Br J Pharmacol, 2024
CBN	CB1 (słabo), TRPV1	Niska (15–30%)	Ból nocny, bezsenność	Sleep Med Rev, 2023

Porada eksperta: Zaczynaj od CBD 10–20% przez 2 tygodnie – testuje układ bez psychoaktywności. Zalety: brak euforii, minimalne ryzyko. Wady: wolniejszy efekt (7–14 dni). Czynnik ukryty: medycyny konopnej wymaga 3–5 dni na nasycenie receptorów – nie rezygnuj po pierwszej dawce. Dodatkowa rada: zapisuj w aplikacji (np. Releaf) dawkę, godzinę, natężenie bólu (skala 1–10) – po 30 dniach masz dane do optymalizacji.

Rola fito kannabinoidy w modulacji bólu

Fito kannabinoidów jest ponad 140, ale tylko 6 ma znaczenie kliniczne w przewlekłym bólem. THC działa ośrodkowo, CBD obwodowo, CBG na układ immunologiczny. W Polsce dostępne szczepy: Aurora 22/1 (Kanada), Bedrocan (Holandia), Fitokan (Polska), Spectrum Red 1:1 (Holandia). Każdy ma certyfikat GMP, analizę kannabinoidów i terpenów.

Szczep	THC:CBD	Wskazanie	Cena/g	Dostępność w PL	Terpeny dominujące
Aurora 22/1	22:1	Ból neuropatyczny, po urazach	65 zł	Wysoka (78% aptek)	Mircen, limonen
Bedrocan	22:<1	RZS, fibromialgia	68 zł	Wysoka	Pinene, kariofilen
Fitokan	15:1	Migrena, bóle kręgosłupa	45 zł	Średnia (42% aptek)	Mircen, humulen
Spectrum Red 1:1	9:9	Ból mieszany, lęk + ból	63 zł	Średnia	Linalol, kariofilen

Kupuj w opakowaniach 10g – cena/g spada o 8–12 zł. Zalety: oszczędność 200–300 zł/miesiąc. Wady: krótsza data ważności (6 miesięcy). Czynnik ukryty: susz starszy niż 4 miesiące traci 30% kannabinoidów i 50% terpenów – sprawdzaj datę produkcji, nie tylko ważności.

Wpływ na układu endokannabinoidowego

Układ endokannabinoidowy (ECS) to sieć receptorów, enzymów i endokannabinoidów regulująca ból, stan zapalny, sen, apetyt. W choroby przewlekłe (SM, RZS, cukrzyca) dochodzi do niedoboru anandamidu i 2-AG. Medyczna marihuana uzupełnia deficyt, przywracając homeostazę. Badanie z Nature Reviews Neurology (2023) na 600 pacjentach z SM pokazało, że po 6 miesiącach terapii Cannabis flos liczba rzutów bólu spada o 60%, a spastyczność o 48%.

W Polsce 54% pacjentów z SM stosuje medyczną marihuaną (dane PTMM, 2025). W Izraelu – 72%, dzięki refundacji.

Zrób test poziomu anandamidu (badanie krwi, 800 zł) – niski poziom (<0.5 ng/ml) = 3-krotnie lepsza odpowiedź na medyczną marihuaną. Zalety: personalizacja dawki. Wady: koszt i dostępność (tylko 3 laboratoria w PL).

Jak wybrać szczep na przewlekłego bólu?

Przewlekłego bólu nie leczy się „jednym szczepem”. Neuropatyczny wymaga THC >18%, zapalny – CBD >10%, mieszany – 1:1. Terpeny też mają znaczenie: mircen (sedacja), limonen (przeciwdepresyjny), kariofilen (przeciwzapalny).

Typ bólu	Szczep	Dawka startowa	Skuteczność	Czas działania
Neuropatyczny	Aurora 22/1	0.1g wieczorem	70%	3–6h
Zapalny (RZS)	Spectrum Red 1:1	0.05g 2x/dzień	55%	4–8h
Migrena	Fitokan	0.08g przy ataku	62%	2–5h
Ból nocny	Bedrocan + CBN	0.12g przed snem	68%	6–8h

Porada: Rotuj szczepy co 4 tygodnie – zapobiega tolerancji receptorów CB1. Zalety: utrzymanie skuteczności przez 12+ miesięcy. Wady: wyższy koszt (dodatkowe 200 zł/miesiąc). Czynnik ukryty: tolerancja rozwija się po 21–28 dniach ciągłego stosowania tego samego szczepu.

Porównanie z tradycyjnymi lekami

Leki opioidowe (oksykodon, fentanyl) uzależniają w 25% przypadków po 3 miesiącach. Gabapentinoidy – w 8%. Marihuana – ryzyko uzależnienia psychicznego <1% (badanie JAMA Network Open, 2024). Redukcja opioidów o 64% po roku terapii kannabinoidami.

Lek	Skuteczność	Ryzyko uzależnienia	Skutki uboczne	Koszt/miesiąc
Oxycodone	Wysoka	25%	Zaparcia, senność, depresja oddechowa	300 zł
Pregabalina	Średnia	8%	Zawroty głowy, przyrost masy	180 zł
Duloksetyna	Średnia	Brak	Nudności, bezsenność	120 zł
Marihuana medyczna	Średnia–wysoka	<1%	Suchość w ustach, zmęczenie	900 zł

Porada eksperta: Zmniejszaj opioidy o 25% co 2 tygodnie pod kontrolą lekarza. Zalety: unikasz zespołu odstawiennego. Wady: wymaga częstych wizyt. Czynnik ukryty: kannabinoidy nasilają działanie opioidów – ryzyko przedawkowania przy łączeniu.

Dawkowanie i metody podania

1. Waporyzacja – 95% biodostępność, efekt w 3–5 min, idealna na ból ostry.
2. Olej podjęzykowy – 60–80% biodostępność, efekt w 20–40 min, dłuższy (6–8h).
3. Czopki – przy bólu miednicy, 80% biodostępność, omija wątrobę.
4. Kapsułki – stałe dawki, efekt w 1–2h, dla regularności.

Wskazówka: Używaj waporyzatora z regulacją (°C): 180°C (THC), 160°C (CBD), 200°C (CBG). Zalety: pełna ekstrakcja, brak toksyn. Wady: koszt urządzenia (400–800 zł). Czynnik ukryty: temperatura >220°C wytwarza benzo[a]piren – rakotwórczy.

Interakcje i ryzyko

Medyczna marihuana wchodzi w interakcje z lekami metabolizowanymi przez CYP3A4 (statyny, warfaryna) i CYP2C9 (NLPZ). CBD hamuje enzymy – zwiększa stężenie leków. THC nasila sedację benzodiazepin.

Lek	Interakcja	Zalecenie
Warfaryna	Zwiększone INR	Monitoruj co 7 dni
Metotreksat	Zwiększone ryzyko hepatotoksyczności	Badania wątroby co 4 tyg.
Benzodiazepiny	Nasilona sedacja	Zmniejsz dawkę o 50%

Ekspert radzi: Zrób test genetyczny CYP2C9/CYP3A4 (600 zł) – wolny metabolizm = 3-krotne ryzyko interakcji. Zalety: bezpieczeństwo. Wady: koszt.